Powiatowy Zakład Opieki Zdrowotnej w Starachowicach
A A A

Upał i odwodnienie – jak się chronić?

Upał i odwodnienie – jak się chronić?

2025-07-25

Wysokie temperatury to duże wyzwanie dla organizmu. Upał może prowadzić do przegrzania, odwodnienia, a nawet udaru cieplnego. Szczególnie narażone są osoby należące do tzw. grup ryzyka. Dlatego tak ważne jest, aby znać podstawowe zasady bezpieczeństwa i odpowiednio przygotować się na gorące dni. W tym artykule znajdziesz sprawdzone sposoby ochrony przed skutkami upałów oraz dowiesz się, na jakie objawy należy zwracać szczególną uwagę. które mogą poważnie zagrażać zdrowiu.

Grupy ryzyka:

  • osoby powyżej 65 lat
  • osoby cierpiące na choroby, takie jak demencja, niewydolność serca, choroby nerek lub cukrzyca
  • niemowlęta i małe dzieci
  • kobiety w ciąży
  • osoby z niepełnosprawnością
  • osoby pracujące lub ćwiczące na powietrzu.

Objawy przegrzania organizmu

Zwróć uwagę na znaki ostrzegawcze:

  • wzrost tętna
  • zmęczenie
  • szybki oddech
  • zawroty głowy
  • gorączka
  • dreszcze
  • mniejsza ilość moczu niż zwykle – to może być objaw odwodnienia.

Jak chronić się przed upałem?

Oto kilka prostych porad, jak najlepiej zadbać o siebie, gdy jest bardzo gorąco:

  1. Pij więcej niż zazwyczaj. Przyjmuj więcej płynów niż zwykle, nawet jeśli nie jesteś spragniony. Najlepiej – wodę, ale możesz też spożywać inne napoje. Jeśli masz więcej niż 65 lat i cierpisz na choroby przewlekłe (np. serce, nerki) lub przyjmujesz leki na stałe porozmawiaj z lekarzem o właściwej dla Ciebie ilości płynów.
  2. Jedz dużo sezonowych owoców. Owoce sezonowe zawierają dużą ilość wody, dlatego spożywając je, dostarczasz jednocześnie wodę do organizmu.
  3. Utrzymuj ciało w chłodzie. Noś luźną, przewiewną odzież, która zakrywa jak największe partie skóry. Chroń głowę kapeluszem lub czapką. Przebywaj w cieniu tak często jak to możliwe. Ochładzaj się od czasu do czasu zimnym prysznicem. Jeśli jest gorąco, możesz również założyć mokry ręcznik na szyję.
  4. Unikaj wychodzenia na zewnątrz w najgorętszej porze dnia. Między 10:00 a 17:00, z uwagi na najwyższe temperatury powietrza, powinieneś przebywać w pomieszczeniu.
  5. Ogranicz wysiłek fizyczny. Osoby, które spędzają aktywnie czas na powietrzu są najbardziej narażone na przegrzanie. Skupiając uwagę na wykonywanych czynnościach, a nie na otoczeniu można przeoczyć pierwsze oznaki upału. Jeśli wychodzisz na słońce, stosuj kremy ochronne (SPF 30 i więcej).
  6. Utrzymuj chłód w pomieszczeniach. Możesz użyć zasłon, żaluzji i markiz, aby zasłonić okna po nasłonecznionej stronie. Jeśli robi się chłodniej np. nocą, otwieraj okna, żeby przewietrzyć pomieszczenie. Staraj się przebywać w najchłodniejszym miejscu w domu. W pomieszczeniach klimatyzowanych zamykaj drzwi i okna, aby utrzymać niższą temperaturę.
  7. Unikaj alkoholu. Alkohol nasila szkodliwy wpływ upału na organizm.

Zagrożenia związane z upałem:

  • nadmierna ekspozycja na promienie UV 
  • odwodnienie
  • udar cieplny

Odwodnienie – objawy i skutki

Przy wysokich temperaturach w bardzo szybkim tempie tracimy płyny. Zatem  odpowiednie nawodnienie jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.

Odwodnienie to stan, kiedy zawartość wody w organizmie spada poniżej wartości niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania. Jest szczególnie niebezpieczne dla niemowląt, małych dzieci oraz ludzi starszych.

Objawy  odwodnienia mogą być subtelne na początku, ale z czasem stają się coraz bardziej odczuwalne. Oto, na co warto zwrócić uwagę:

  • uczucie pragnienia,
  • suchość w ustach i gardle,
  • zmniejszona ilość oddawanego moczu,
  • ciemnożółty kolor moczu,
  • sucha, mało elastyczna skóra,
  • bóle i zawroty głowy,
  • znużenie, brak energii, ospałość,
  • problemy z koncentracją.

Poważniejsze  objawy:

  • silne uczucie osłabienia lub zmęczenia,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • obniżone ciśnienie krwi,
  • zaparcia,
  • suchość oczu,
  • zamroczenie, dezorientacja, omdlenia.

Picie  wody  to  podstawa

  • Ciało dorosłego człowieka składa się w około 65% z wody. W przypadku seniorów ten procent spada do 45%, a jeśli chodzi o dzieci do 2. roku życia wynosi ona 78%. Woda jest więc niezbędnym składnikiem wszystkich tkanek i płynów ustrojowych. 
  • Odpowiednie nawodnienie organizmu, szczególnie w czasie upałów jest kluczowe dla zachowania zdrowia i dobrej kondycji. Niedobór wody w organizmie może doprowadzić do odwodniania.
  • Główny Inspektorat Sanitarny przypomina, że według norm żywienia, wystarczające spożycie wody pochodzącej z napojów i produktów spożywczych u dzieci i młodzieży (w zależności od wieku i płci) wynosi pomiędzy 1,25 a 2,5 litra. W przypadku natomiast zdrowego, dorosłego człowieka ta norma waha się pomiędzy 2 a 2,5 litra

Pamiętaj – aby chronić się przed odwodnieniem, dostarczaj swojemu organizmowi odpowiednią ilość płynów, ale również pokarmy o dużej zawartości wody, takie jak świeże owoce, warzywa i niektóre produkty mleczne.

Kiedy wezwać pomoc?

Jeśli zauważysz objawy przegrzania lub odwodnienia organizmu u siebie lub innej osoby, natychmiast zadzwoń na 112 lub 999 po pomoc.