Prawo do świadczeń zdrowotnych jest jednym z najważniejszych praw pacjenta. Oznacza ono, że każda osoba – niezależnie od wieku, płci czy sytuacji życiowej – ma prawo do uzyskania opieki medycznej. To prawo jest zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Co mówi Konstytucja?

Art. 68 Konstytucji RP:

• zapewnia każdemu prawo do ochrony zdrowia,
• zobowiązuje państwo do równego dostępu do świadczeń finansowanych ze środków publicznych,
• nakazuje szczególną opiekę nad dziećmi, kobietami w ciąży, osobami niepełnosprawnymi i seniorami.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Pacjent ma prawo, aby udzielane mu świadczenia:

• były zgodne z aktualną wiedzą medyczną. 
• były wykonywane z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami etyki zawodowej przez osoby wykonujące zawód medyczny (tj.: lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta, ratownik medyczny, diagnosta laboratoryjny)
• były dostępne w sytuacjach nagłych – w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia, pacjent ma prawo do uzyskania natychmiastowej pomocy medycznej. 
• obejmowały szczególne sytuacje, np. poród, w którym pacjentka ma prawo do natychmiastowego uzyskania świadczeń zdrowotnych z nim związanych.

Pacjent ma prawo także:

• do konsultacji innego lekarza, pielęgniarki czy położnej,
• zwołania konsylium lekarskiego – w przypadku uznania żądania za bezzasadne lekarz może odmówić, ale ma obowiązek odnotować to w dokumentacji medycznej pacjenta. Zasady te stosuje się także do pielęgniarki (położnej) w zakresie zasięgania opinii innej pielęgniarki (położnej),
• w przypadku ograniczonej liczby świadczeń Pacjent ma prawo do przejrzystej procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń opartej wyłącznie na kryteriach medycznych.

Naruszenia prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych

Prawo pacjenta jest łamane, gdy:

• odmawia się mu opieki medycznej w sytuacji, gdy jest ona konieczna,
• świadczenia są udzielane w sposób niepełny lub niezgodny z wiedzą medyczną,
• występują błędy diagnostyczne lub zaniedbania.

Przykłady naruszeń:

• brak rozpoznania zapalenia wyrostka robaczkowego u dziecka,
• zbyt późne wykonanie cesarskiego cięcia,
• zlekceważenie objawów zawału serca,
• pozostawienie ciała obcego w polu operacyjnym.

Dlaczego to ważne?

Zdrowie jest najcenniejszą wartością, dlatego ochrona prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych ma fundamentalne znaczenie. Dzięki niemu każdy z nas może mieć pewność, że otrzyma pomoc medyczną zgodną z aktualnymi standardami, kiedy tylko będzie jej potrzebował.